Μαρία Μελέντη, Ερώτηση: Συνομιλώντας με τους εικαστικούς δημιουργούς,  προκύπτει αυθόρμητα το ερώτημα γιατί πρέπει να ζωγραφίζουμε…Τι εκλαμβάνει τελικά και το κοινό?

Αλέκα Λαμπίρη, Απάντηση: Εγώ μπορεί να θέλω να δώσω ένα μήνυμα ζωγραφίζοντας κάποιο έργο, αλλά από κει και πέρα το τι εκλαμβάνει ο καθένας είναι κάτι τελείως προσωπικό. Ενίοτε και εντελώς διαφορετικό από τη δική μου αρχική σκέψη. Αν τύχει και μιλήσω με τον επισκέπτη η δική του οπτική μαζί με τη δική μου αρχική ιδέα μπορεί να συνθέσουν μια πάρα πολύ γόνιμη συζήτηση και για τους δυό.
Εγώ σαν δημιουργός αποκτώ μια καινούρια οπτική που πιθανά δεν είχα όταν έφτιαχνα το έργο. Για μένα το κάθε έργο εμπλουτίζεται όλο και περισσότερο, κάθε φορά που ακούω μια καινούρια εκδοχή του. Μου αρέσουν οι ιστορίες των άλλων. Στην ουσία με κάνουν να βλέπω το έργο μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου. Σαν να μου χαρίζει κάποιος μια προσωπική του ιστορία.
Έχει να κάνει με την ανθρώπινη και όχι την καλλιτεχνική πλευρά ενός πίνακα. Το να ζωγραφίζω κάτι που αφορά τη ζωή μου και το εκθέτω αυτόματα σημαίνει ότι εκτίθεμαι. Το να το συζητήσω μετά με τον θεατή ακόμη κι αν δεν έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ζωγραφική ή την τέχνη μπορεί να δημιουργήσει μια πολύτιμη στιγμή συγκίνησης και συναισθήματος. Αυτό δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά όταν συμβαίνει, είναι μεγάλο δώρο να εισπράττω ότι κάποιος έχει έρθει με ανοιχτή καρδιά και μοιράζεται μαζί μου το συναίσθημά του.

Ερώτηση Β: Η εκκίνησή σας στην ζωγραφική δέχθηκε κάποια ώθηση στην Κέρκυρα που μεγαλώσατε, κάποιες επιρροές, ποιες ήταν?

Απάντηση: Ο τόπος που γεννιέσαι και μεγαλώνεις πάντα επηρεάζει. Όλη η Κέρκυρα είναι μια έμπνευση. Ακόμη κι αν δεν το έχεις κατανοήσει συνειδητά. Σίγουρα με βοήθησε να καταλάβω πόσο και πως με είχε επηρεάσει η Κέρκυρα το ότι έζησα 20 χρόνια μακριά. Τα χρώματα, οι μυρωδιές, οι ήχοι, η αρχιτεκτονική, τα καντούνια… Η όλη αίσθηση της Κέρκυρας είναι σαν να βρίσκεσαι σε ένα σκηνικό.
Όταν ήμουνα στην Κύπρο μου έλειψε το χρώμα του ουρανού που έχει η Κέρκυρα πριν σκοτεινιάσει. Όλη η σύνθεση η χρωματική μου έλειψε. Ακόμη και η υγρασία της. Το πλακόστρωτο στα καντούνια, οι σταχτάρες, η τραγουδιστή ντοπιολαλιά, η βροχή που ζωντανεύει  όλα τα χρώματα, οι μουσικές, οι δικοί μου άνθρωποι, τα έθιμα… Δεν μπορώ να φανταστώ Πάσχα μακριά από την Κέρκυρα. Είμαι 44 και ακόμη κλαίω κάθε χρόνο όταν ακούω το adaggio. Πολλοί έχουν ερωτευτεί την Κέρκυρα γι’ αυτό που είναι. Αλλά το να γεννηθείς και να μεγαλώνεις εδώ δίνει μια ακόμη πιο έντονη διάσταση στην εμπειρία που βιώνει κανείς ζώντας στην Κέρκυρα. Γιατί οι εικόνες και οι αισθήσεις που έτσι κι αλλιώς αποκομεί κανείς μένοντας εδώ συνδυάζονται με το προσωπικό στοιχείο της οικογένειας και των φίλων που στάθηκαν δίπλα μου όλη μου τη ζωή.

Ερώτηση Γ: Περιγράψτε μας την μαθητεία δίπλα στην σύγχρονη ιταλική τέχνη, στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Μόλα, στο Μπάρι… Τι λαμβάνει πιο συγκεκριμένα μία Επτανήσια?

Απάντηση: Στην αρχή σαν Ελληνίδα έφαγα πολύ bullying στη σχολή. Με ρώταγαν αν πηγαίνω στο σπίτι με γάιδαρο κι αν έχω ξαναδεί τηλεόραση. Οι Ιταλοί ήταν όλοι απόφοιτοι του καλλιτεχνικού λυκείου με τεράστια εμπειρία στην Αναγεννησιακή ζωγραφική. Ο ανταγωνισμός και οι τεράστιες απαιτήσεις της σχολής μπορούν να έχουν δύο πιθανές εκβάσεις. Ή τα παρατάς ή πεισμώνεις. Σ’εμένα συνέβη το δεύτερο. Η πρόκληση να αποδείξω ότι και χωρίς προηγούμενες γνώσεις στην Αναγέννηση μπορώ να παίρνω καλούς βαθμούς και θετικές κριτικές από τους πολύ αξιόλογους καθηγητές, μακροπρόθεσμα και χάρη στο πείσμα μου, με οδήγησαν στο να αποκτήσω και το σεβασμό των συμφοιτητών μου.
Απέκτησα μια διαφορετική αντίληψη. Όσο κοντά κι αν νομίζουμε ότι είμαστε στους Ιταλούς σαν Επτανήσιοι, έχουμε διαφορετική νοοτροπία. Ένοιωσα πολύ ελεύθερη. Ίσως και σε συνδυασμό με τα μοναδικά για κάθε άνθρωπο φοιτητικά χρόνια. Θεωρώ ότι οι Ιταλοί είναι πιο πρόσχαροι και πιο εκφραστικοί και μου αρέσει ακόμη κι ότι είναι πιο φωνακλάδες.
Στη σχολή πήρα πάρα πολλές γνώσεις. Ήμουν ενθουσιασμένη που γνώριζα τόσα πολλά καινούρια πράγματα. Είχα τη δυνατότητα να επιλέξω ένα σωρό δευτερεύοντα μαθήματα. Μου άρεσαν τα παιδαγωγικά, η ανατομία, η ψυχολογία, τα εργαστήρια. Όλα μου έδιναν τέτοια ώθηση που κι όταν πήγαινα σπίτι δούλευα. Μέχρι που μου έδωσαν και τα κλειδιά της σχολής και δούλευα εκεί τα βράδια. Πολύ δουλειά και λίγος ύπνος σ’ ένα Μοναστήρι που μετέτρεψαν σε σχολή καλών τεχνών σ’ένα χωριουδάκι γεμάτο ψαράδες και αγρότες. Μετέφεραν τη σχολή από το Μπάρι στη Μόλα για την περιφερειακή ανάπτυξη του τόπου.

Ερώτηση Δ: Η Ζωγραφική είναι ένας υπέροχος δύσκολος δρόμος για κάθε δημιουργό… Η δική σας εμπειρία μέχρι σήμερα?

Απάντηση: Είναι ένας εσωστρεφής και μοναχικός δρόμος. Οι πρώτοι παράγοντες είναι από το περιβάλλον, αλλά για να τα αποδώσεις κλείνεσαι. Μένεις με τον εαυτό σου.
Είναι δύσκολο το να καταφέρεις να αποδώσεις με χρώμα το συναίσθημα. Είναι τόσο υπέροχο όταν πέρα από εσένα μπορεί να αντιληφθεί και κάποιος άλλος το συναίσθημα. Αυτή η μοναχικότητα είναι μια συνειδητοποίηση του εαυτού σου και του τι θέλεις να αποδώσεις. Η δυσκολία είναι στους γύρους σου. Αν δεν το ζήσει κάποιος είναι δύσκολο να το καταλάβει. Σε περίοδο δημιουργική είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις με λέξεις. Δεν μπορείς εύκολα να το περιγράψεις.
Απ’την άλλη, η μοναξιά μπορεί να είναι και μια προσωπική γείωση. Η καθημερινότητα είναι το υλικό το οποίο είτε συνειδητά, είτε υποσυνείδητα τρώει το μυαλό σου κι όταν μπεις στη διαδικασία να το αποδώσεις αναδύεται από τη μνήμη σου. Μας επηρεάζει η καθημερινότητα. Το θέμα είναι κατά πόσο επεξεργάζεσαι αυτά που σου συμβαίνουν. Ποια κρατάς και ποια αφήνεις. Στην ουσία τι συγκινεί εσένα τον ίδιο.
Μοναχικός δρόμος, αλλά το αποτέλεσμα σε μένα είναι ότι γνωρίζω περισσότερο τον εαυτό μου. Είναι ιερή στιγμή. Τη στιγμή της δημιουργίας τη θέλω μόνο για μένα. Δεν μπορώ αν το μοιραστώ σε κάποια ομάδα. Οτιδήποτε άλλο είναι μέσα στο χώρο μπορεί να με αποσυντονίσει. Κατά συνέπεια επιλέγω και προτιμώ τη μοναξιά μου. Εκεί μαθαίνεις τα όριά σου και αν έχεις ή βάζεις όρια στον εαυτό σου. Εκεί είσαι εσύ και η πίστη σου. Η πίστη στον εαυτό σου και η πίστη σε κάτι πιο μεγάλο από την ανθρώπινη ύπαρξη. Όπως ένας ασκητής. Ανοίγει ένα κανάλι το οποίο δεν μπορείς να το μοιραστείς. Ένα κανάλι που σε απορροφά. Είναι σαν άβυσσος. Σε τραβάει όλο και βαθύτερα. Από κάπου εκεί πηγάζει και το άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.

Ερώτηση Ε: Το Ανοικτό σας Εργαστήριο, ο Λωτός έχει μεταφερθεί εν μέρει στην Πινακοθήκη του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας για την τρέχουσα ατομική σας έκθεση. Σε αυτή την ενότητα της δουλειάς τι παρουσιάζεται και γιατί?

Απάντηση: Αυτή η συγκεκριμένη έκθεση κατά κύριο λόγο είναι αφιερωμένη στη μνήμη του πατέρα μου. Που πέθανε πριν 3 χρόνια. Σε όλη τη διάρκεια της δημιουργίας υπήρχε μια συναισθηματική φόρτιση. Για μένα αυτή η έκθεση είναι μια προσωπική συνομιλία με τον πατέρα μου. Στην πρώτη αίθουσα της έκθεσης υπάρχουν αποκλειστικά έργα που έχουν σχέση με τις δομές μιάς οικογένειας. Οι ομοιότητες και η συνοχή που μπορεί να έχει μια οικογένεια. Οι διαφορές και η διαμάχες που μπορεί να υπάρχουν σε μια οικογένεια. Στην έκθεση αυτή, στη πρώτη αίθουσα δεν καλωσορίζουν τον επισκέπτη μόνο η πινακοθήκη και εγώ, αλλά και τα άλλα άτομα που αποτελούν την οικογένειά μου, εν ζωή και μη.
Όλη η έκθεση είναι μια συνομιλία. Τον Παρατηρητή τον παρατηρείς αλλά και σε παρατηρεί. Η Παράκληση είναι μια προσωπική στιγμή αλλά ποιος δεν έχει φτάσει κάποια στιγμή στη ζωή του στην αίσθηση της παράκλησης;
Ο Καβάφης (Ιθάκη), η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (Όνειρο Απατηλό), η «Λουτσίντα» (Παιδική Ανάμνηση) είναι άνθρωποι που μου έχουν δώσει κάτι και ήθελα να τους το ανταποδώσω.
Απρόβλεπτα η έκθεση επηρεάστηκε από την πανδημία του Κορωνοιού. Τα έργα στην τελευταία αίθουσα είναι μια προσπάθεια να ανατραπεί ο φόβος που ένιωσα στην καραντίνα. Να διακωμωδήσω τον κορωνοιό. Στο νου μου ήρθε μια παιδική μνήμη από παράσταση που είχα δει με τη γιαγιά μου στο Δημοτικό Θέατρο. Ήταν η όπερα «Μαγικός Αυλός» του Μότσαρτ. Μου είχαν κάνει εντύπωση οι στολές με τα φτερά και τα πούπουλα και δεν τα ξέχασα ποτέ. Αυτή τη μνήμη ανέσυρα και δημιουργήθηκε μια αίθουσα γεμάτη κοτόπουλα.
Στόχος αυτής της έκθεσης ήταν να δείξω ότι έχω επηρεαστεί από πάρα πολλά κινήματα, χωρίς όμως να με εγκλωβίσω και να με περιορίζω σε ένα από αυτά.

Ερώτηση ΣΤ: Με τον Λωτό… στο χέρι και χωρίς αυτόν, τι εύχεστε να συμβεί στην συνέχεια στην σχέση σας με την ζωγραφική? Τι θα ευχόσασταν να συνεχιστεί ή να αλλάξει στην Κέρκυρα στην καλλιέργεια και διάδοση των Τεχνών…

Απάντηση: Με το Λωτό ανά χείρας σαν σύμβολο της ατέρμονης προσπάθειας του ανθρώπου ενώ έχει τις ρίζες του στο βούρκο της καθημερινότητας να παλεύει να ανθίσει και να αναταθεί προς το φως, εύχομαι να προσπαθώ πάντα να εξελίσσομαι. Νοιώθω ότι μόλις τελειώνει ένα πράγμα, αμέσως αρχίζει το επόμενο. Βρίσκομαι σε μια αέναη εγρήγορση. Δεν μπορώ να επαναπαυθώ.
Εύχομαι να συνεχίσουν να υπάρχουν όλοι οι χώροι που προωθούν τις καλλιτεχνικές δημιουργίες και να γίνουν ακόμη περισσότεροι. Είτε είναι παλαιότερες δημιουργίες όπως στα Μουσεία. Αλλά πολύ περισσότερο όταν είναι εκθεσιακοί χώροι Δημόσιοι ή ιδιωτικοί.
Θα μου άρεσε να υπάρχει ένας χώρος που να χρηματοδοτείται από κρατικό ή τοπικό φορέα ή ακόμη και ιδιώτες σπόνσορες, όπου θα μπορούσαν να γίνονται δωρεάν μαθήματα σε παιδιά και ενήλικες σε σχέση με τις τέχνες.